H Μονή κτίσθηκε στο β΄ μισό του 10ου αιώνα από τρεις μοναχούς τον

Αθανάσιο, τον Νικόλαο και τον Αντώνιο από την Αδριανούπολη. Πρόκειται για μεγάλο μνημειακό σύνολο που περικλείεται από υψηλό τείχος και κτίρια οργανωμένα σε σχήμα τριγώνου. Μέσα στην ευρύχωρη αυλή βρίσκεται ο κεντρικός ναός, η τράπεζα σε σχήμα σταυρού και πολλά παρεκκλήσια. Στον κεντρικό ναό σώζονται τα μοναδικά εντοίχεια ψηφιδωτά που υπάρχουν στο ΄Αγιον Όρος, ενώ οι τοιχογραφίες του είναι ζωγραφισμένες στα 1312 από τον Εμμανουήλ Πανσέληνο. Εντύπωση προκαλεί το μαρμάρινο δάπεδο καθώς και ο πολυέλαιος που κρέμεται από τον τρούλο ο οποίος είναι κατασκευασμένος στη Βιέννη το 1822. Εκτός από τις τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά, η Μονή διαθέτει μεγάλο αριθμό φορητών εικόνων , χειρογράφων και ιερών σκευών μοναδικής αξίας.

Από τα κειμήλια ξεχωρίζουν οι θαυματουργές εικόνες:

• ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΡΙΑΣ

• ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΕΣΦΑΓΜΕΝΗΣ

• ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΤΙΤΟΡΙΣΣΑΣ ή ΒΗΜΑΤΑΡΙΣΣΑΣ.

Εδώ επίσης φυλάσσεται η ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, τεμάχια Τίμιου Ξύλου κ.α. η βιβλιοθήκη διαθέτει 1.700 χειρόγραφα και 10.000 έντυπα βιβλία.